Vælkomin til framtíðina!

Gleðilega hátíð kæru landsmenn og „Vælkomin til framtíðina!“ hljómar nú í eyrum frænda okkar Færeyinga. Tilefnið er gleðilegt, tekin hefur verið fyrsta skóflustungan að nýrri Tjóðarhøll Føroya, Føroya Arena. Á meðan framkvæmdir við glæsilega framtíðar Þjóðarhöll Færeyinga eru hafnar að þá erum við Íslendingar pikkfastir í fortíðinni og erum enn að bæta við bindum í áratugalöngu ritröðina "Þjóðarhöll Íslendinga, hvar, hvenær, hvernig og fyrir hvern?".

Tjóðarhøll Føroya - Føroya Arena

Þjóðarhöllin færeyska [1] verður samtals 8.350m2 að stærð á þremur hæðum og mun kosta 5,1 milljarð íslenskra króna. Áætlað er að framkvæmdin taki 20 mánuði í byggingu og að Þjóðarhöllin verði tekin í notkun í ágúst 2024. Fyrirmyndina fengu þeir frá Volda í Noregi og réðu þeir sama hönnunarteymið til að aðlaga þá byggingu að færeyskum þörfum.

Føroya Arena mun þjóna sem alhliða íþrótta- og menningarmiðstöð. Mannvirkið mun rúma 2.700 áhorfendur í sæti á stærri íþróttaviðburðum og 3.600 áhorfendur í sæti á tónleikum og allt að 4.600 standandi gesti. Frændur okkar munu því geta uppfylla kröfur alþjóðlegra sérsambanda um keppnisleiki í handbolta, körfubolta og fleiri innanhússíþróttagreinum.

Stöð 2 gerði framkvæmdinni ágæt skil í fréttatíma sínum sl. miðvikudag 28. desember.[2] Nánar má lesa um verkefnið á heimasíðu Þjóðarhallarinnar færeysku[3].

Þjóðarhöll Íslendinga – Laugardalshöllin

Á meðan frændur okkar eru boðnir "Vælkomin til framtíðina!", erum við Íslendingar enn fastir í fortíðinni. Og hýsum okkar stærstu íþróttaviðburði á undanþágu í sex áratuga gömlu mannvirki sem uppfyllir ekki kröfur alþjóðlegra sérsambanda til keppnishúsa. Frábært hár.

Okkar þjóðarhöll, Laugardalshöllin er um 6.500m2 og var tekin í notkun árið 1965 eftir 6 ára framkvæmdatíma. Með síðari viðbótum er þjóðarhöllin okkar um 20.000m2 en uppfyllir samt ekki kröfur alþjóðlegra sérsambanda um stærðir og gerð keppnisleikvanga fyrir innanhússíþróttir. Þjóðarhöll okkar Íslendinga eins glæsileg bygging og hún var og er, dugar samtímanum ekki lengur, ekki frekar en Hálogalandsbragginn[5] sem keyptur var af hernámsliðinu og nýttur var til stórviðburða á íþróttasviðinu fram til þess tíma að Laugardalshöllin var tekin í notkun. Um Laugardalshöllinna má segja það sama nú og danski handknattleiksþjálfarinn Aksel Koldste hafði að segja um Hálogaland til hughreystingar er hann hélt námskeið hér á landi veturinn 1957 fyrir Íslendinga: „Þetta er betra en ekkert.“[6]

Þjóðarhöll Íslendinga, sem aldrei verður

Undirbúningur fyrir byggingu nýrrar þjóðarhallar okkar Íslendinga hefur því miður byggst trekk í trekk á fals vilja- og stuðningsyfirlýsingum stjórnvalda hvort sem er ríkis eða borgar. Yfirlýsingum og raupi sem nú í sögulegu ljósi eru úrvalsefni í góða grínsketsa líkt og þegar borgarstjóri svaraði aðspurður, viku fyrir sl. sveita­stjórn­ar­kosn­ing­ar, um tíma­setn­ingu enn einnar und­ir­rit­un­ar vilja­yf­ir­lýs­ing­ar um byggingu Þjóðaríþróttahallar[7]:

„Ég held að það sé í grunn­inn til­vilj­un. Ég hefði viljað að við hefðum klárað þetta fyr­ir alla vega ári síðan. Þá voru hins veg­ar að koma þing­kosn­ing­ar, það eru alltaf ein­hverj­ar kosn­ing­ar og ég held að það sé fyr­ir­mestu að þetta sé skýrt. Ég var bú­inn að segja að af hálfu borg­ar­inn­ar hefðum við ekki getað beðið mikið leng­ur vegna þess að við vor­um búin að lofa íbú­um Laug­ar­dals skýr­um svör­um á þessu vori,“

sagði borgarstjórinn og hefur líklegast hlegið innra með sér, vitandi að þetta afbrigði af áratuga gömlu svari fyrirrennara við spurningu blaðamannsins hefur alltaf virkað til atkvæðaveiða. Það hafa þátttakendur í gríni borgarstjóra enda líka sjálf vitað og hlógu upphátt með.

Hver man svo ekki eftir stuðningsyfirlýsingu[8] allra stuðningsyfirlýsinga þegar ríkisstjórn Íslands árið 1988 gaf út og sendi á IHF til stuðnings við umsókn HSÍ um að halda HM í handbolta hér á landi eftirfarandi stuðningsyfirlýsingu:

,,The government of Iceland herewith declares that a new sports, exhibition and conference hall for 8.000 spectators is planned to be built in Reykjavik well in advance of the World Championship in Handball 1993 - 1994. This hall will be built in cooperation with Reykjavik City and several interested parties."

Að endingu varð það úr að HSÍ fékk að halda HM árið 1995 en hvað varð úr efndum ríkisstjórnarinnar? Efndirnar urðu þær að það var byggt smá útskot við annan enda keppnisvallarins og komið þar fyrir áhorfendabekkjum.

Í þessu útskoti sat ég á HM95 í stað 8.000 áhorfenda Íþróttahallarinnar sem lofað hafði verið. Þar sat ég ungur maður fyrir aftan annað markið og furðaði mig á því hvernig mögulegt væri að koma boltanum í netið framhjá markverði Suður-Kóreu, Lee Suk-hyung [9]síðar markverði FH. Ég furðaði mig þá einnig á því af hverju ég sat í skúrbyggingu sem klastrað hafði verið við Laugardalshöllina en ekki í glæsilegri íþróttahöll sem stjórnvöld höfðu lofað nokkrum árum fyrr. (Á þeim árum trúði ég því í einlægni að stjórnvöld stæðu ætíð við það sem þau sögðust ætla að gera.)

Svona byggjum við Þjóðaríþróttahöll

Staðan er þannig í dag að engin mannvirki hér á Norðureyju Fjáreyjaklasans uppfylla þær kröfur sem gerðar eru til sérsambanda vegna alþjóðlegra keppna eða landsleikja í handknattleik og körfuknattleik.

Að byggja Þjóðaríþróttahöll kallar á eldmóð til framkvæmda en ekki eldmóð til stofnunar starfshópa, skýrsluskrifa og útgáfu viljayfirlýsinga korter í kosningar til atkvæðaveiða, til þess eins að blekkja kjósendur og margsvikna íþróttahreyfinguna. Það sem þarf er samvinnu ríkis, sveitarfélaga og einkaaðila. Líkanið er til, það þarf ekki að búa til séríslenska frímerkjalausn. Líkanið er til hjá frændum okkar.

Ég hvet ríkisstjórnina, Alþingi, borgarstjórn, nálægar sveitastjórnir og einkaaðila til að leggja egóið sitt til hliðar, taka upp símann og óska eftir aðstoð frænda okkar við að varða leiðina að byggingu Þjóðaríþróttahallar sem við Íslendingar getum verið stolt af og um verður sagt: „Þetta er betra en allt“.

Tómas Ellert Tómasson, fyrrverandi bæjarfulltrúi Miðflokksins í Svf. Árborg.

Greinin birtist á Vísir.is 30. desember, 2022.

Nokkrir áhugaverðir hlekkir:

https://www.arena.fo/

https://www.ruv.is/frett/2022/09/21/engin-nidurstada-um-hver-aetli-ad-eiga-thjodarhollina

https://kjarninn.is/frettir/i-mai-var-stefnt-ad-thvi-thjodarholl-yrdi-risin-2025-i-september-er-buid-ad-fresta-henni/

https://www.visir.is/g/20222357932d/fyrsta-skoflustunga-tekin-ad-thjodarholl-faereyinga

https://www.stjornarradid.is/library/03-Verkefni/Menningarmal/Laugardalsvollur/Vidauki%207%20FEASIBILITY%20STUDY.pdf

[1] https://www.arena.fo/

[2] https://www.visir.is/k/684d35ad-6637-460c-83fd-dfb8cca3607e-1672268299438

[3] https://www.arena.fo/

[4] https://vimeo.com/639229159?embedded=true&source=vimeo_logo&owner=155677947

[5] https://borgarsogusafn.is/sites/borgarsogusafn.is/files/atoms/files/halogaland.pdf

[6] https://www.mbl.is/greinasafn/grein/1656330/

[7] https://www.mbl.is/frettir/innlent/2022/05/06/eg_vil_og_eg_aetla_ad_klara_thetta_mal/?ref=morenews

[8] http://nyfjolnotaithrottaholl.blogspot.com/2017/05/viljayfirlysing-um-byggingu-fjolnota.html

[9] https://timarit.is/page/2941874#page/n28/mode/2up