Hvers vegna má ekki ræða málefni útlendinga á Íslandi?

Opin og frjáls umræða um málefni útlendinga á Íslandi verður að eiga sér stað í samfélaginu. Fólk verður að geta tjáð sig án þess að óttast að yfir það komi ómálefnaleg gagnrýni og persónulegar árásir. Þennan málaflokk þarf að ræða, við þurfum sem þjóð að ákveða hvaða stefnu við ætlum okkur að taka. Stefnu verður að marka sem er byggð á þeirri erfiðu reynslu sem grannþjóðir okkar hafa haft á undanförnum árum og áratugum. Fyrirkomulagið sem við búum við í dag er óskilvirkt og það skortir upplýsingagjöf. Við þurfum að byggja upp kerfi sem tekur vel á móti þeim sem vilja koma hingað til að aðlagast samfélaginu og leggja sitt af mörkum til að gera þjóðfélagið betra. Styðja þarf við fólk sem vill búa hér og starfa og fólk sem sannanlega er að flýja ofsóknir og er í hættu í heimalandi sínu. Við þurfum að finna leið í sameiningu en ekki að rífa niður hvert annað og þær stofnanir sem eru að vinna að þessum málaflokki með hagsmuni þjóðarinnar að leiðarljósi. Efla þarf Útlendingastofnun og stytta biðtíma umsókna, en það er gert með því að forgangsraða þeim miklu fjármunum sem nú þegar fara í málaflokkinn, ásamt því að efla þarf löggæslu og landamæravörslu.

Við Íslendingar búum við þann veruleika að hingað kemur fólk bæði í góðum tilgangi og slæmum. Ég hef í störfum mínum hjálpað mörgum konum og börnum sem hafa lent í klóm manna sem hingað hafa komið á fölskum forsendum. Þeir halda heilu fjölskyldunum í ótta með ofbeldi og yfirgangi. Margar þessara kvenna hafa ekki fjárhagslega burði til að standa í málaferlum við slíka menn. Vegna þessa festast þær oft á tíðum í ofbeldissamböndum. Fjöldi þessara tilvika hefur komið mér á óvart og hvernig til þessara sambanda er stofnað. Ég hef einnig aðstoðað fólk við að eignast hér varanlegan samastað, sem hefur þurft á vernd að halda, og einnig fólk sem hefur komið hingað til að vinna og sjá sér og sínum farborða. Stuðningur við fólk í heimalandi sínu er einnig leið sem vert er að skoða betur. 

Til þess að geta aðstoðað þá sem þess þurfa þá þarf að skerpa á reglum og upplýsingagjöf til að koma í veg fyrir að hingað komi inn hópar sem ekki þurfa aðstoð frá okkur. Leggja þarf áherslu á að aðstoða konur og börn sem eru á flótta. Í dag hallar verulega á konur þegar kemur að innflytjendum á Íslandi. Það þarf því að styðja við konur og börn sem hingað koma.

Við verðum að marka okkur stefnu sem er byggð á heildarhagsmunum samfélagsins þar sem allir þegnar þess fá að blómstra. Það gerum við með því að forgangsraða þeim fjármunum sem í málaflokkinn fara, styrkja grunnstoðirnar og nýta þá fjármuni á sem bestan og skynsamlegastan hátt, enda er það skylda hvers ríkis að hámarka nýtingu fjármuna skattgreiðenda í þágu þegna sinna.

Vilborg Þóranna Bergmann Kristjánsdóttir er lögfræðingur og sáttamiðlari og skipar 1. sæti á lista Miðflokksins í Reykjavíkurkjördæmi norður fyrir komandi Alþingiskosningar.

vilborg@logvest.is

Greinin birtist í Morgunblaðinu þann 12. ágúst, 2021