Löngu er ljóst að skerðingar á bótum almannatrygginga fara fram úr öllu hófi. Þetta fyrirkomulag, sem virðist gert af miklu hugviti, er í senn fallið til að meina eldra fólki að bæta hag sinn með aukinni vinnu í krafti eðlilegrar sjálfsbjargarviðleitni og að hvetja til svartrar atvinnustarfsemi.
Yngvi Örn Kristinsson hagfræðingur birti í sumar grein um efnið þar sem niðurstaða hans er að samanlögð skerðing og skattlagning tekna á tekjubilinu 25 þús. til 570 þús. króna nemi 93,8%. Öllum má ljóst vera að þetta hlutfall nær engri átt og rifjar upp alræmt 95% skatthlutfall í Bretlandi á sínum tíma sem sætti gagnrýni sem vakti heimsathygli. Engum þjóðfélagshópi öðrum yrði gert að þola svo hörð kjör sem hér er boðið upp á.
Sé einstaklingur með atvinnutekjur hefjast skerðingar bóta almannatrygginga við krónur 100 þús. á mánuði. Þessi tala er allt of naumlega skömmtuð. Gjalda ber varhug við aðgerðum sem vinna gegn sjálfsagðri sjálfsbjargarviðleitni fólks til að bæta hag sinn. Vel er þekkt að málið snýr að lýðheilsu og félagslegum þáttum þar sem fólki gefst kostur á virkri þátttöku í atvinnulífi og samfélagi. Af hálfu fjármálaráðuneytis hefur verið haldið fram að kostnaður ríkissjóðs við að slaka á klónni í þessu efni sé milljarðar króna. Þær fullyrðingar styðjast ekki við gildan rökstuðning. Fyrir liggur skýrsla dr. Hauks Arnþórssonar um fjárhagslega stöðu aldraðra unnin fyrir Félag eldri borgara dagsett í nóvember 2017 þar sem ítarlega er rökstutt að kostnaður ríkissjóðs af því að fella brott þetta 100 þúsund króna viðmið sé ekki svo mikið sem króna.
Þeir þættir sem skýrsluhöfundur dregur fram eru tekjuskattur af auknum vinnutekjum og veltugjöld, virðisaukaskattur og vörugjöld, auk samfélagslegra áhrifa. Ekki hafa verið bornar brigður á útreikninga Hauks.
Miðflokkurinn leggur áherslu á að fast verði tekið á skerðingum bóta eins og hér hefur verið rakið. Þessar skerðingar hafa grafið undan tiltrú á lífeyriskerfinu og skilja aldrað láglaunafólk eftir jafnsett og fólk sem ekkert hefur greitt í lífeyrissjóð á starfsaldri.
Þá vill Miðflokkurinn að öldruðum sé gert kleift að búa á heimilum sínum sem lengst. Til þess þarf að efla heimaþjónustu við aldraða. Jafnframt þurfa að vera fyrir hendi viðunandi húsnæðisúrræði þegar slíks er ekki lengur kostur þrátt fyrir stuðning heima fyrir. Miðflokkurinn telur brýnt að gangast fyrir átaki til að reisa hjúkrunarheimili fyrir aldraða sem mæti þeirri þörf sem fyrir hendi er á hverjum tíma, m.a. með breytingum á lögum um Framkvæmdasjóð aldraðra. Aldraðir sem skilað hafa ævistarfi sínu eiga skilið að búa við góð kjör og öryggi.
Höfundur: Ólafur Ísleifsson, alþingismaður Miðflokksins.
Pistillinn birtist í Morgunblaðinu þann 9. október, 2019